بقعه محمد بن جعفر طیار (ع) دزفول ؛ تجربه ی آرامشی سبز در فضای معنوی

بقعه محمد بن جعفر طیار (ع) در فاصله پنج کیلومتری شهر دزفول ، در شهرکی به این نام قرار دارد و یکی از زیارتگاه های مهم شهرستان دزفول به شمار می رود . صاحب بقعه فرزند جعفر طیار برادر امام علی علیه السلام و داماد امام علی علیه السلام (شوهر ام کلثوم) و یکی از فرماندهان سپاه اسلام بوده است.

معماری بقعه :
بقعه داراى گنبدى ۱۲ ترک است که با کاشى سبز رنگ ساده و یکرنگ تزئین شده اند ،این گنبد با حاشیه بندى کاشى هاى ترک ها و نقش و نگار هندسى و حاشیه سیاه رنگ و لچکى سفید و نقوش منظم و قرینه سازى جلوه ویژه و زیبایی دارد.
ورودى بقعه از سمت شمال است و داراى دو شبستان در طرفین مقبره است . ضریح مقبره در قدیم چوبی بوده است ولی در سال های اخیر ضریحی فلزی با نقش و نگارهای زیبا نصب شده است.

بقعه در وسط باغ بزرگی احداث شده و در اطراف آن آرامگاه هایی از اشخاص و شخصیت های دزفول وجود دارد. در اطراف هر یک از ایوانهاى اطراف بنا دو غرفه و پلکان وجود دارد . طاقهاى غرفه ها و ورودی هاى پلکان با تکه کاشیهاى سبزرنگ تزئین شده اند قرار گیری بقعه در میان درختان کهنسال و سرسبز کُنار جلوه و آراستگى خاصى دارد و از زیبایى و جلالى خاصی برخوردار است . دو درخت کنار روبروی بقعه وجود دارد که قدمتی یکی از آنها به ۸۰۰ و دیگری به ۷۵۰ سال می رسد.
بقعه محمد بن جعفر یک ورودی قدیمی داشته که سر در ورودى با کاشیهاى سیاه و سفید و فیروزه اى مربع شکل زینت داده شده و دارای بدنه آجرى قدیمى است و در بالای آن تاریخ کاشیکارى ۱۳۱۲و۱۳۵۱ به چشم می خورد و مربوط به اواخر دوره قاجاریه است . دو مناره گلدسته ازنوع مناره هایى که بر فراز طاق ورودىبنای بقعه ساخته اند بر روى سردر حیاط نیز با کاشیهاى آبى رنگ وجود دارند . در کنار این ورودی ۴ درخت قدیمی کنار قرار دارد که به “چهار خواهر” معروفند و مردم اعتقاد خاصی به بستن دخیل و پارچه و نذر و نیاز به آنها دارند . در میدان جلوى دیوار قدیمی باغ تعدادى کنار سرسبزوکهنه بر زمینهاى چمنى سایه انداخته اند که محل نشستن و تفرج مردم است .

با طرح های توسعه محوطه بقعه مجمد بن جعفر ورودی قدیمی آن در وسط محوطه فعلی قرار گرفته است و از قدمت بنا حکایت می کند. در فضای باز حیاط جلوی بقعه حوض زیبا و بزرگی وجود دارد . حضور آب ، سبزی درختان کنار (کنار به درختی معنوی و مقدس در فرهنگ قدیم مشهور است) و نمای زیبای بقعه ، فضای معنوی زیبایی را به وجود آورده که فرصت مغتنمی برای هر خسته دلی ایجاد می کند تا در جو معنوی آن ، آرام گیرد.
در خصوص تأیید وجود این بقعه در شهرستان دزفول در کتاب تذکرةالاخیار و مجمع الابرار مطالبی آورده شده و عبداللطیف خان شوشترى نیز در مورد محمد بن جعفر (ع) گفته است : در جنگ فتح شوشتر ، محمدبن جعفر طیار به سختی زخمی شده بود و در بازگشت به دزفول دعوت حق را لبیک گفته و در آنجا در خارج شهر مدفون شد .
در حال حاضر این بقعه یکی از جاذبه های گردشگری و زیارتی دزفول به شمار می رود و مردم زیادی از سراسر استان و شهرستان دزفول به خصوص در فصل بهار از این مکان زیارتی – سیاحتی بازدید می کنند.

بقعه محمد بن جعفر علیه السلام در ایام محرم :
در قسمتی از محوطه این بقعه نخلستانی قرار دارد و با توجه به ارادت مردم دزفول به صاحب این بقعه در روز اربعین کاروان بزرگی از عزاداران حسینی پای پیاده از مرکزشهر دزفول به آستانه مشرف شده و به یاد عاشورا وکاروان اسیران در نخلستان بقعه به عزاداری ، ذکر مصیبت و تعزیه می پردازند. و در طول ایام محرم نیز اغلب مراسمات عزاداری شهرک محمد بن جعفر (ع) در این مکان برگزار می شوند.

از برکت حضور بقعه محمد بن جعفر ، این شهرک با داشتن بیشترین افراد تحصیلکرده دانشگاهی بالاترین سطح تحصیلات در میان شهرک های منطقه را دارا می باشد.
تهیه و تنظیم : محمد آذرکیش
عکس :‌ محمد آذرکیش ، پاکرا